"Ferronikeli" në dilemë: të ulë rrogat, apo të largojë ೨೦೦ punëtorë

Kriza ekonomike globale godet gjigantin “Ferronikeli”

I përballur me rrezikun e mbylljes së ndërmarrjes, menaxhmenti i ka propozuar Sindikatës së Pavarur të Punëtorëve dy mundësi për parandalimin e shuarjes së ndërmarrjes: zbritjen e rrogave për 10 për qind, ose largimin nga puna të 200 punëtorëve për tre muaj me 70 për qind të pagave. Opsionet e ndërmarrjes për zvogëlim të numrit të punëtorëve ose për zbritje në paga Sindikata e Pavarur i ka refuzuar

BEKIM DOBRA

Drenas, 5 prill - Gjiganti kosovar “Ferronikeli”, i privatizuar me “spin off special” dy vite më parë gjendet pasra dy dilemave të mëdha, nëpërmjet të të cilave synon t’i tejkaloi pasojat e krizës globale. I përballur me rrezikun e mbylljes së ndërmarrjes, menaxhmenti i ka propozuar Sindikatës së Pavarur të Punëtorëve dy mundësi për parandalimin e shuarjes së ndërmarrjes: zbritjen e rrogave për 10 për qind, ose largimin nga puna të 200 punëtorëve për tre muaj me 70 për qind të pagave. Këto dy kushte për punëtorët janë bërë të ditura për gazetën nga Arten Bajrushi, një nga përfaqësuesit e lartë të “Ferronikelit”. Ai ka thënë se ndërmarrja është duke punuar tash sa muaj me kapacitet shumë të zvogeluar, ndërsa në prodhim është vetëm njerëa furrë rrotulluese, nga dy sa ka “Ferronikeli”. Ai ka thënë se nga 30 mijë dollar për një tonë nikel sa ka qënë shitja e tregut ndërkombëtar, ka rënë për 10 mijë dhe si pasojë e kësaj, prodhimi në ndërmarrje është përgjysmuar. Sipas tij, kriza financiare që ka goditur shumë vende të botës ka ndikuar edhe në ndërprerjen e kontratave të “Ferronikelit” me disa ndërmarrje të huaja. “Nikeli shitet vetëm në vendet e tjera dhe ate jashtë Ballkanit, ndërsa ato vende i ka kap kriza e madhe financiare, dhe kjo ka goditur edhe ndërmarrjen e “Ferronikelit”, ka thënë Bajrushi. Opsionet e ndërmarrjes për zvogëlim të punëtoreve ose zbritje në paga, Sindikata e Pavarur i ka refuzuar. Kryetari i sindikatës, Fehmi Nika, ka kujtuar se një grevë që ishte mbajtur në qershorë të vitit të kaluar kishte pasur dy kërkesa të vetme: rritjen e pagave dhe përmirësimin e kushteve në ndërmarrje. Si pasojë propozimet e fundit konsiderohen si të papranueshme. Nika ka thënë se 1021 punëtorë sa ka ndërmarrja punojnë në kushte tejet të vështira dhe të rënda. Nika ka thënë se edhe rroga momentale për punëtorët është tejet e vogël, ndërsa ka mohuar të jetë zvogëluar procesi i prodhimit në ndërmarrje aq sa për të marrë dy varientet e propozuara nga menaxhmenti. Ai thotë se prodhimi mund të jetë zvogëluar deri në 20 për qind, por jo edhe 50 për qind sa pohon menaxhmenti. “Më dy furra rrotulluese kemi prodhuar 600 tonë nikel për muaj, ndërsa tani më një furrë në muajin mars kemi prodhuar 470 tonë”, ka thënë ai duke hedhur posht edhe pohimet se efektet e krizës financiare janë kaq të mëdha sa për të zvogëluar numër punëtorësh apo zbritje të pagave. “Ne i mbrojmë interesat e punëtoreve dhe jemi të interesuar të mbrojmë edhe ndërmarrjen, ngase nga paga që merren këtu mbahen mbi një mijë familje”, ka thënë Nika. Ai ka shfaqur shpresën se menaxhmenti nuk do të marrë asnjë vendim pa pelqimin e punëtorëve të ndërmarrjes. Ndërkaq, sekretari i sindikatës, Sjedi Morina, ka thënë se “Ferronikeli” po e shfrytëzon në maksimum vakumin e padefinuar ligjor mbi punëtorët në Kosovë. “Nese një ndërmarrje në botë e ka shumë mirë gjendjen, kjo është “Ferronikeli”. Ka një klasë punëtore tejet të lirë, energjinë elektrike të lirë, naftën, mazutin, shfrytëzimin e tokës për xehe. Madje blerja është bërë më një çmim simbolik”, ka thënë Morina, duke ju referuar çmimit prej 33 milionë eurosh sa ka kushtuar privatizimi i ndërmarrjes. Ai i ka sugjeruar menaxhmentit të ndërmarrjes se ka hapësirë për të reduktuar shpenzimet si transportin dhe shpenzime të tjera për të mos i prekur punëtorët. Punëtorët e “Ferronikelit” kishin hyrë në grevë në qershorë të vitit të kaluar. Ata kishin kërkuar të rriteshin pagat e punëtorëve të shtresës se mesme dhe të ulët. Në kërë rast ka qënë kryeministrit Hashim Thaçi ai që ka ndërhyrë dhe punëtorët kanë ndërprerë grevën duke rifilluar prodhimin. “Ferronikeli”, iu kishte ngritur pagat atyre për 5 për qind, ndërsa tani ata rrezikohen t’u ulen pagat për 10 për qind. Mësohet se paga minimale e një punëtori në ndërmarrje është 180 euro, ndërsa maksimalja deri në 380 euro për punëtorë.

BOX:

Kriza ekonomike në botë i ka pamundësuar “Ferronikelit” edhe sigurimin e filtrave për tymtarë. Zyrtari për ambient në Kuvendin Komunal të Drenasit, Haki Bekolli, ka thënë se ndërmarrja vazhdon të ndotë ambientin për shkak se nuk i ka vënë këta filtra. Bekolli ka rikujtuar se ndërmarrja ka pasur edhe një afat të caktuar nga Ministria e Ambientit për vendosjen e tyre, por thotë se përfaqësues të ndërmarrjes janë ankuar në shkëputjen e kontratës me një kompani holandeze për furnizmin me filtra, ngase kriza globale ka pamundësuar blerjen. Këtë çështje e ka konfirmuar për gazetën edhe vetë Arten bajrushi, një nga përfaqësuesit e lartë të “Ferronikelit”. Sipas tij, kontrata në vlerë prej 8 milion euro është dashur të ndërpritej për shkak të krizës në botë.